Yazar: Sefa Dedebek

ÖNEMLİ: Lütfen aşağıdaki içeriğin proje, kuruluş veya bireyin herhangi bir ürün veya hizmetinin onayını veya tasdiğini teşkil etmediğini unutmayın.

Blockchain İsimlendirme Hizmeti anlamına gelen BNS’yi daha iyi anlayabilmek için öncelikle Domain İsimlendirme Sistemi yani DNS’e bakalım.

Domain İsimlendirme Sistemi (DNS) Nedir?

Domain yani alan adı, internetteki kimliktir. İnternete bağlanan her cihaza ya da her web sitesine bir internet protokol numarası yani IP Adresi verilir. Domain isimlendirme sistemi yani DNS, internet alan adlarını sayısal İnternet Protokolü (IP) adreslerine eşleyen internet sistemidir. En basit ifade ile bir internet tarayıcısına bir web adresi (URL) yazıldığında, bu adla ilişkili web sunucusunun IP adresini öğrenmek için bir DNS sorgusu yapılır. Örneğin Chrome’a “google.com” domain adresini yazarsak arka plandaki sunucu bu alan adını “172.217.168.78” gibi bir IP adresine eşler.

Blockchain İsimlendirme Hizmeti (BNS) nedir?

Blockchain İsimlendirme Hizmeti (BNS), uygulamalarda ve akıllı sözleşmelerde, uzun kripto para birimi adreslerini kopyalama veya yazma ihtiyacını ortadan kaldıran, merkezi olmayan web sitesi adlarını, merkezi olmayan ağ makineleri tarafından anlaşılabilen adreslere (vitalik.eth ya da cz.bnb gibi) dönüştüren bir protokoldür.

BNS, genelde hatırlanması kolay, benzersiz, insan tarafından okunabilir adreslerden oluşmaktadır. Herhangi bir web sitesine erişmek için web tarayıcınıza eklenti yüklemeniz yeterlidir. BNS ile genelde IPFS hash’i, akıllı sözleşme ve kripto para cüzdan adresiyle bağlantı kurulması sağlanır.

DNS’deki alan adları merkezidir. Bundan dolayı da sansürlenmeye, ele geçirilmeye, hacklenmeye açık sistemlerdir. Ancak bunun aksine BNS merkeziyetsizdir yani kontrol sadece sahibindedir. Bunun sayesinde erişim sansürlenemez ve siber saldırılara karşı da güvenlidir. Özetle üçüncü taraflar blockchain alan adlarını değiştiremez, sansürleyemez veya silemez. Ayrıca BNS ile alan adı adresini ödeme transfer ücreti işlemleri için de kullanılabilir. Örneğin “cz.bnb” alan adlı BNB sayfasını cüzdan adresimiz olarak kullanıp bu hesaba para aktarılmasını da sağlanabilir ve bu sayede uzun sayılardan oluşan kripto para cüzdan adreslerini bulmak ya da akılda tutulmak zorunda kalınmaz.

BNS Nasıl Çalışır?

BNS çeşitli şekillerde tasarlanabilir, ancak arkasındaki temel ilke üç benzersiz akıllı sözleşmeden oluşur: registry (kayıt defteri), registrar (kayıtçı) ve resolver (çözümleyici). “Registry”, kayıtlı adları sahiplere ve çözümleyicilere eşleyen, birleştirilmemiş bir sözleşmedir. “Registrar” kayıt defterindeki alan adlarına sahiptir ve alt alan adlarını tahsis eder. “Resolver” ise, çoklu karma, cüzdan adresi gibi ilgili kaynağa bir ad eşler. Aşağıda bu işlemlerin görselleştirilmiş hali verilmiştir.

Bu konuda detaylı okuma için bu sayfayı ziyaret edebilirsiniz. Şimdi de BNS projelerine göz atalım. Namecoin ile başlayan BNS akımı Unstoppable Domains, Ethereum Name Service (ENS), Bonafida gibi bir çok projeyi de devamında getirmiştir. BNB Chain’de de SPACE ID, BNS ID ve Trust Domains gibi bir çok proje mevcuttur.

Unstoppable Domains

Unstoppable Domains, kullanıcılara NFT alan adları satın almak ve satmak için bir platform sunan NFT alan adı hizmetidir. Unstoppable Domains, kullanıcıya verilerinin tam kontrolünü veren NFT alan adlarıdır. Alan adınız, kripto para adresiniz, merkezi olmayan web sitesine giriş adresiniz ve evrensel kullanıcı adınızdır.

Unstoppable Domains tarafından sunulan bazı uzantılar: “.crypto”, “.zil”, “.wallet”, “.nft” dir. Ethereum, Zilliqa, Polygon gibi çeşitli blockchainlerde mevcuttur. Unstoppable Domains’den bir alan adını satın aldığınızda, kiralamak yerine alan adının tamamına sahip olursunuz. Unstoppable Domains hakkında detaylı okuma ve bilgi için Unstoppable Domains’in internet sitesini ziyaret edebilirsiniz.

Ethereum Name Service (ENS)

Ethereum Name Service, Ethereum ile etkileşime giren dağıtılmış, açık ve genişletilebilir bir adlandırma sistemidir. ENS aracılığıyla kullanıcılar kendi alan adlarını satın alabilir ve yönetebilir, bu da uzun ve karmaşık adreslerle uğraşmak zorunda kalmadan güvenli ve merkezi olmayan işlemlerin gerçekleştirilebileceği anlamına gelir. Ayrıca, para göndermek için alıcının adresini yazarken herhangi bir giriş hatası olasılığını da azaltır.

ENS, “adam.eth” gibi insanlar tarafından okunabilen Ethereum adreslerini Metamask gibi cüzdanlardan makine tarafından okunabilen alfasayısal kodlara dönüştürür. Meta verileri ve makine tarafından okunabilen adresleri insanlar tarafından okunabilen Ethereum adresleriyle ilişkilendiren ters dönüşüm de mümkündür. DNS gibi, ENS de alan adı verilen ve alt alan adlarına tamamen kontrol edenlere sahip, noktalarla ayrılmış hiyerarşik adlardan oluşan bir sistem kullanır. ENS hakkında detaylı okuma ve bilgi için ENS’in internet sitesini ziyaret edebilirsiniz. Biraz da BNB Chain’deki projelerden bahsedelim.

SPACE ID

SPACE ID, insanları, varlıkları ve Dapp’leri blok zincirlerle sorunsuz bir şekilde birbirine bağlayan ve koordine eden tek bir Oracle ile evrensel bir ad hizmeti ağı oluşturmaktadır. Merkezi değildir, sansüre dayanıklıdır ve açık kaynaklıdır. Aşağıdaki özellikler etrafında SID oluşturmayı hedeflemektedir:

• Zincirler arası birlikte çalışabilirlikle donatılmış evrensel bir kullanıcı adı
• Adla ilişkilendirilen herhangi bir kaynağa erişimi olan, Tek Doğruluk Kaynağı sisteminde merkezi olmayan bir kimlik
• Ölçeklenebilirliği ve kullanılabilirliği geliştirmek için özel Oracle zinciri

bnb Alan Adı Hizmeti, SPACE ID’nin ilk ve başlangıç ​​ürünüdür.

Bu başlangıç ​​özelliği ile:

• Geleneksel BNB Chain adreslerini yükseltmek ya da onların yerini alması için herkes .bnb alan adlarına kaydolabilir.
• Kullanıcılar, alan adının sahipliğini temsil eden alana adı NFT’lerine sahip olacaktır.
• BNB Chain ekosistemindeki binlerce dApp ile daha kolay bir kullanıcı deneyiminin keyfini çıkarmak için .bnb alan adlarınıza özel kayıtlar ayarlayabilirsiniz.

SPACE ID hakkında detaylı okuma ve bilgi için SPACE ID’nin internet sitesini ve Medium sayfasını ziyaret edebilirsiniz.

Trust Domains

Trust Domains, blok zinciri teknolojisine dayalı dağıtılmış bir alan adı hizmetidir. Bu alan adları, kripto para adreslerini, içerik karmalarını vb. değiştirmek için insan tarafından okunabilir adlar kullanabilir. Ethereum, BNB Smart Chain , Conflux ve HecoChain’de mevcuttur.

Trust Domains, ERC721 uyumlu, değiştirilemez tokenlardır. Bu nedenle, alan adları merkezi değildir. Kullanıcı, alan adı ve alt alan adları (subdomains) üzerinde tam kontrole sahiptir. Alan adları, diğer birçok NFT gibi NFT’leri destekleyen cüzdanlar kullanılarak aktarılabilir.

Geleneksel alan adlarından farkı, Trust Domains’in süresi asla dolmaz, kullanıcı yalnızca bir kez satın alır ve yenileme ücreti yoktur. Kullanıcı, alan adlarına sonsuza kadar sahip olur. Trust Domains şu anda Ethereum, Conflux, BNB Smart Chain, Hecochain üzerinde dağıtılan .defi, .cfx, .bnb, .ht olmak üzere dört blok zinciri alan adına sahiptir. Trust Domains hakkında detaylı okuma ve bilgi için Trust Domains’in internet sitesini ve Medium sayfasını ziyaret edebilirsiniz.