ZkBNB - Bước đột phá lớn về việc mở rộng quy mô cho BNB Chain

Hãy tham gia với chúng tôi trong loạt blog gồm hai phần bao gồm quá trình tìm hiểu một cách chính xác zkBNB là gì và các vấn đề mà công nghệ này sẽ giải quyết. Trong phần đầu tiên, chúng tôi sẽ phác thảo tổng quan về các tính năng có liên quan, trước khi đi vào các chi tiết cụ thể hơn được “ẩn giấu” ở phần thứ hai.

Giới thiệu

Công nghệ Blockchain luôn bị chỉ trích về khả năng mở rộng của nó. Với sự gia tăng gấp 10 lần của số lượng người dùng cũng như số lượng giao dịch, vấn đề này đang ngày một trở nên rõ ràng hơn. Một số giải pháp đã được đề xuất để khắc phục nhược điểm này, vốn là rào cản lớn nhất cho mục tiêu phổ cập blockchain. Ví dụ, các giải pháp Layer-1, chẳng hạn như Proof-of-Stake và Sharding, nhằm cải thiện hiệu suất bằng cách cung cấp một số cải tiến cho Mainnet. Cũng như các giải pháp Layer-2 và Rollups, chúng ta có thể tăng số lượng giao dịch được xử lý bằng cách giảm các giao dịch trên Mainnet (Layer-1) trong khi vẫn duy trì được các lớp bảo mật và phân quyền giống như Mainnet.

Một số giải pháp trong số này có thể được coi là dành riêng cho từng ứng dụng cụ thể (ví dụ: channel), trong khi những giải pháp khác dành cho những mục đích chung (ví dụ: side-chain). Tuy nhiên, vẫn còn thiếu một “giải pháp toàn cầu” có thể hoạt động với mọi nền tảng blockchain. Điều này luôn tồn tại cho đến khi Zero-Knowledge Rollups (ZK Rollups) được giới thiệu, được coi là giải pháp Layer-2 hoàn thiện cho các vấn đề về khả năng mở rộng trong blockchain.

Như đã biết, tổng số lượng Địa chỉ hoạt động mỗi ngày (DAA) trên BSC là khoảng 815.620 , trong khi tổng số giao dịch mỗi ngày là ~ 3.572 triệu . Hồi tưởng về quá khứ không xa, vào ngày 29 tháng 7 năm 2021, hiệu suất của mạng BSC đạt đỉnh điểm lên đến 90% tổng công suất, dẫn đến việc đội ngũ phát triển nòng cốt đã đưa ra những giải pháp khả năng mở rộng để khắc phục vấn đề này. Khai thác được ưu điểm của zkRollup, BNB Smart Chain đã giới thiệu ZkBNB, bước đột phá về giải pháp cung cấp khả năng mở rộng cho công nghệ blockchain.

ZkBNB là gì?

ZkBNB được xây dựng trên kiến ​​trúc ZK (Zero Knowledge) Rollup. ZK Rollups là một giải pháp Layer-2 trong đó tất cả các tính toán và thay đổi trạng thái được thực hiện off-chain, trên một sidechain. Trong kiến ​​trúc này, một bản tóm tắt về những thay đổi cùng một số bằng chứng mật mã để chứng minh tính hợp lệ của những thay đổi này được gửi lên Mainnet.

Giống như zkRollup, ZkBNB có khả năng gói (hoặc "rollup") hàng trăm giao dịch thành một lô duy nhất (Rollup Block) được thực hiện off-chain và tạo một bằng chứng mật mã. Các bằng chứng này có thể ở dạng SNARKs - đối số tri thức không tương tác cô đọng, giúp chứng minh tính hợp lệ của mọi giao dịch đơn lẻ trong Rollup Block. Nó đảm bảo rằng tất cả các khoản tiền được giữ trên BSC, trong khi việc tính toán và lưu trữ được thực hiện trên BNB Sidechain) với chi phí thấp hơn và tốc độ nhanh. Hơn nữa, nhờ vào việc sử dụng các bằng chứng Zk-SNARK, ZkBNB có cùng mức độ bảo mật với BNB Smart Chain.

Tại sao lại là ZkBNB?

Để giải quyết các vấn đề về khả năng mở rộng mạng mà BSC phải đối mặt, một chuẩn mới được gọi là BEP100 đã được đề xuất để giới thiệu một mô-đun framework, giúp tạo ra các sidechain tương thích với BSC. Sidechain về cơ bản là các blockchain riêng biệt chạy độc lập với blockchain chính (BSC), tuy nhiên, được kết nối với BSC Mainnet thông qua một cầu nối hai chiều (two-way bridge). BEP100 đề xuất các sidechain này sẽ kết nối với BSC bằng một native relayer hub, điều này sẽ giúp cải thiện tổng thể hiệu suất của mạng và cung cấp thông lượng cao hơn nhiều cùng phí gas thấp hơn. Hơn nữa, tính bảo mật của native relayer hub được đảm bảo bởi side-chain. Tuy nhiên, những bridge đang trở thành mục tiêu hàng đầu của hacker vì các cuộc tấn công vào bridge chiếm đến 69% tổng số tiền bị đánh cắp vào năm 2022. Do đó, cần phải cung cấp một giải pháp không chỉ khắc phục các vấn đề về khả năng mở rộng của mạng mà còn giúp giao tiếp an toàn giữa BSC và các sidechain tương thích với BSC. Từ đó, zkBNB, một kiến ​​trúc được xây dựng dựa trên zk-Knowledge như đã được giới thiệu .

ZkBNB cung cấp những tính năng nào?

Hiện tại, ZkBNB triển khai các tính năng sau:

• Sức mạnh bảo mật giống như trên L1: ZkBNB chia sẻ sức mạnh bảo mật với BSC. Do việc sử dụng các bằng chứng zkSNARK, sự bảo mật được đảm bảo bằng bằng chứng mật mã. Người dùng không cần tin tưởng bất kỳ bên thứ ba nào hoặc tiếp tục theo dõi các Rolups Block để phòng chống gian lận.
• Giao tiếp liền mạch giữa Layer-1 và Layer-2 : token BNB và BEP20/BEP721/BEP1155 được tạo trên BSC hoặc ZkBNB có thể lưu chuyển tự do giữa BSC và ZkBNB.
• Tích hợp sẵn AMM swap (Auto Market Maker): ZkBNB cho phép giao dịch tài sản kỹ thuật số mà không cần sự cho phép và tự động hóa bằng cách sử dụng các liquidity pool được tích hợp sẵn.
• Tích hợp sẵn NFT Market Place: Các nhà phát triển có thể xây dựng Market cho các bộ sưu tập tiền mã hóa và NFT (Non-fungible Token) trên ZkBNB.
• Tốc độ giao dịch và tạo khối nhanh hơn: Với hiệu suất là ưu tiên hàng đầu cho BNB Smart Chain, zkBNB đưa ra những con số đáng kinh ngạc với khả năng hỗ trợ 100 triệu địa chỉ và xử lý tới 10 nghìn giao dịch mỗi giây (TPS), đây là những con số vô song trong ngành công nghiệp Blockchain.
• Gas fee Token: Token sử dụng làm phí gas trên ZkBNB có thể là BEP20 hoặc BNB, với phí thấp hơn tới 10 lần
• "Tách biệt hoàn toàn" với BSC: Nếu người dùng cảm thấy các giao dịch của mình bị ZkBNB kiểm duyệt, họ có thể yêu cầu kích hoạt "full exit" để rút tiền bất kỳ khi nào.

Ai được hưởng lợi từ ZkBNB?

Trải nghiệm người dùng luôn là ưu tiên hàng đầu đối với BNB Smart Chain. Đây là lý do tại sao ZkBNB được xây dựng  phục vụ cho những Game blockchain và các dự án SocialFi.

Tóm lại, tất cả các nhà phát triển trong cộng đồng Web3 có thể tận dụng các tính năng đáng kinh ngạc mà ZkBNB đem lại. Đặc biệt, bất kỳ ai muốn phát triển các dApp NFT đều có thể tận dụng tối đa ZkBNB nhờ vào các dịch vụ API và NFT MarketPlace đã được tích hợp sẵn. Những tính năng này giúp việc thiết lập một Marketplace đột phá cho các bộ sưu tập tiền mã hóa và NFT trở nên cực kỳ đơn giản.

Với ZkBNB, thời gian chậm trễ kéo dài liên quan đến việc xử lý các dữ liệu on-chain sẽ trở thành dĩ vãng. Vì ZkBNB cung cấp các hoạt động đơn giản ngay từ đầu cho các token, các nhà phát triển hiện có thể chuyển BNB và các digital token khác một cách hiệu quả và nhanh chóng, giao dịch các token (BEP20/BEP721/BEP1155) giữa BSC và ZkBNB một cách liền mạch. Do đó giúp xử lý các giao dịch một cách nhanh chóng trong khi vẫn cung cấp trải nghiệm liền mạch và không bị xáo trộn.

Ngoài ra, ZkBNB cung cấp một tập hợp các REST API mạnh mẽ, đảm bảo rằng những nhà phát triển nội dung hoặc dự án game đã Web2 có thể khởi chạy các dự án của họ trên Web3 một cách nhanh chóng và liền mạch với ZkBNB.

Một yếu tố khác biệt khác của ZkBNB là khả năng nâng cao trải nghiệm người dùng bằng cách giới thiệu tính năng naming service. Dịch vụ naming service này cung cấp rõ ràng thông tin người dùng trong các giao dịch, thậm chí lưu trữ tất cả địa chỉ của người dùng và quá trình nhận/gửi tiền mã hóa, token hoặc NFT. Tính năng tương tác giữa người với người này, nghe có vẻ đơn giản, nhưng cần một chặng đường dài để mang lại cảm giác tự chủ trên một không gian đang tìm cách thu hút những người dùng mới.

Kết luận

ZkBNB của BNB Chain là sự đổi mới tuyệt vời đem lại tác động tích cực khi xây dựng các ứng dụng trên BNB Smart Chain quy mô lớn với mục đích tăng cường bảo mật và đảm bảo được tốc độ giao dịch, tính hoàn thiện nhanh hơn và giảm đáng kể chi phí giao dịch. Ra đời sau BNB sidechain ra mắt vào đầu năm nay, ZkBNB  là framework để tạo ra các sidechain trong hệ sinh thái BNB Chain.Với việc phát hành ZkBNB Testnet vào tháng 11, Mainnet dự kiến sẽ ra mắt vào quý 1 năm 2023. Bạn có thể xem thêm về những đổi mới của BNB Smart Chain tại Roadmap 2022 của BNB Chain .